Gmina Nałęczów

Nałęczów to miejscowość położona w północno-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej, zwanej Płaskowyżem Nałęczowskim, na wysokości 180-212 m n.p.m. Administracyjnie gmina Nałęczów należy do województwa lubelskiego, powiat: Puławy. Miasto Nałęczów zostało wpisane do rejestru zabytków województwa lubelskiego, jako zespół architektoniczno-krajobrazowy. Teren gminy Nałęczów zajmuje powierzchnię 62,8 km2. Zamieszkuje go stale około 10 tys. osób.

Gmina Nałęczów ma charakter uzdrowiskowo-rolniczy. Rolnictwo prowadzone jest w ponad 2 tys. gospodarstw o średniej powierzchni niewiele ponad 2 ha użytków rolnych. Przeważa produkcja roślinna, tj. zboże, sadownictwo, krzewy jagodowe, chmiel, buraki cukrowe, warzywa. Działalność gospodarcza prowadzona jest przez około 750 podmiotów gospodarczych.

Nałęczów położony jest u zbiegu dwóch rzek: Bystrej i Bochotniczanki oraz sieci wąwozów lessowych, jest miejscowością uzdrowiskową – jedną z dwóch w województwie lubelskim. Nazwa Nałęczów pojawiła się w 1751 roku, kiedy to część jej dóbr nabył Stanisław Małachowski i od swojego herbu – Nałęcz – nadał imię zakupionym dobrom. Szybko przystąpił do budowy swojej rezydencji, zwanej dziś Pałacem Małachowskich, którą ukończył w 1771 roku. Twórcą tej budowli był Ferdynand Nax. Z tego okresu pochodzi także ozdobny park nałęczowski. Dzisiejszy herb Nałęczowa powstał z połączenia herbu Nałęcz oraz Pilawa – herbu żony St. Małachowskiego – Marianny z Potockich.

Historia uzdrowiska Nałęczów rozpoczęła się w XIX wieku. Przy okazji poszukiwania na tych terenach rud żelaza, Antoni Małachowski odkrył, że wiele źródeł w jego posiadłości posiada walory lecznicze. Po przeprowadzeniu serii badań, urządza tu uzdrowisko z łazienkami, opiekę lekarską i aptekę. Około 1880 r. do Nałęczowa zaczęli zjeżdżać pierwsi goście. Wkrótce Nałęczów stał się najmodniejszym uzdrowiskiem w Królestwie Polskim.

Koniec XIX i początek XX wieku to okres najpiękniejszego budownictwa nałęczowskiego. Powstaje wiele interesujących, obecnie zabytkowych willi, zwłaszcza przy ulicach: Lipowej i Armatniej Górze. Większość z nich utrzymana jest w stylu szwajcarskim, charakterystycznym dla budownictwa w górskich kurortach. „Złoty” okres Nałęczowa trwał do wybuchu I wojny światowej. Miasto, zniszczone przez okupantów w czasie pierwszej wojny światowej, powoli odradzało się w II Rzeczypospolitej. Nałęczów uzyskał status uzdrowiska w 1928 roku, a rok później stał się siedzibą władz gminy. Rocznie uzdrowisko odwiedzało około 2,5 tys. kuracjuszy. Wybuch II wojny światowej ponownie zahamował rozwój miejscowości.

Prawa miejskie Nałęczów otrzymał w 1963 roku, a w 1970 roku Wojewódzka Rada Narodowa w Lublinie ponownie uchwaliła statut uzdrowiska. W latach siedemdziesiątych XX wieku nastąpiła szybka rozbudowa Nałęczowa. W tym czasie powstały kolejne sanatoria, szpital kardiologiczny, nowe bloki mieszkalne i szkoły.

Źródło: www.naleczow.pl

Osoba reprezentująca członka Stowarzyszenia:

Burmistrz Nałęczowa, Wiesław Pardyka